Reumatoidalne zapalenie stawów – leczenie, przyczyny, objawy

Reumatoidalne zapalenie stawów – objawy ze strony narządu ruchu:

• Ból i obrzęk głównie małych i średnich stawów, takich jak stawy rąk i stóp, rzadziej kolanowych czy barkowych
• Sztywność poranna (zwykle trwająca około godziny)
• Bolesność stawów podczas ucisku
• Obrzęk stawu i jego okolicy

Reumatoidalne zapalenie stawów – objawy ogólnoustrojowe:

• Bóle mięśni
• Stany podgorączkowe
• Uczucie zmęczenia
• Utrata apetytu i związana z nią ubytek masy ciała

Reumatoidalne zapalenie stawów – zmiany narządowe (głównie w ciężkiej i długotrwałej postaci choroby):

• Guzki reumatoidalne czyli twarde, niebolesne zgrubienia, występujące najczęściej w tkance podskórnej lub w narządach wewnętrznych takich jak płuca, serce czy nerki
• Zmiany w układzie krążenia takie jak: zapalenie osierdzia, zmiany zastawkowe, nadciśnienie płucne
• Zmiany w płucach takie jak: zapalenie opłucnej, włóknienie płuc
• Zmiany w gałkach ocznych: zapalenie twardówki, wtórnie zespół Sjögrena
• Zmiany w nerkach: zapalenie nerek
• Zapalenie naczyń krwionośnych
• Zmiany w układzie nerwowym: zespół cieśni nadgarstka, polineuropatie
• Powiększenie śledziony i węzłów chłonnych

Reumatoidalne zapalenie stawów – epidemiologia

RZS jest jedną z najczęstszych chorób układowych. Szacuje się, że w populacji mieszkańców Europy i Stanów Zjednoczonych choruje na nią 1 na 100 osób, w tym trzykrotnie więcej kobiet. W Polsce na reumatoidalne zapalenie stawów choruje około 0,3-1,5% populacji. Łącznie problem dotyczy około 350 tys. Polaków. Szczyt zachorowalności przypada u kobiet na 4. i 5. dekadę życia (35-50 rok życia), a u mężczyzn częstotliwość występowania RZS wzrasta wraz z wiekiem.

Przyczyny Reumatoidalnego zapalenia stawów nie są dokładnie znane. Podejrzewa się, że za rozwój choroby może mieć wpływ kilka czynników:

• zaburzenia immunologiczne: biorą udział w zapoczątkowaniu i podtrzymywaniu rozwoju choroby ze szczególną rolą limfocytów T CD45RO+ (komórki pamięci), które rozpoznają komórki własnego organizmu jako obce i niszczą je lub są aktywowane przez obcy antygen. Pobudzone limfocyty wytwarzają cytokiny prozapalne, które aktywują monocyty i makrofagi, które z również wytwarzają kolejne cytokiny. Natomiast limfocyty B aktywnie uczestniczą w rozwoju i podtrzymywaniu procesu zapalnego. Następstwem poliklonalnej aktywacji limfocytów B i nadmiernej odpowiedzi odpornościowej humoralnej jest produkcja różnych autoprzeciwciał m.in. RF, którego obecność stwierdza się u około 80% chorych na RZS, a chorobę charakteryzuje wówczas cięższy przebieg kliniczny.
• przebyta infekcja, zwłaszcza wirusowa: przekłada się na pobudzenie układu immunologicznego w odpowiedzi na zakażenie, co u osób predysponowanych do RZS może wywołać reakcję autoimmunologiczną, skierowaną przeciwko strukturom stawowym. Zwraca się uwagę na podobieństwo antygenowe niektórych bakterii czy wirusów i antygenów zgodności tkankowej HLA DRB1 i HLA-DRB4, obecnych często u pacjentów z RZS, które sprzyja zapoczątkowaniu procesu autoimmunologicznego.
• czynniki genetyczne: szczególnie u bliźniąt jednojajowych, gdzie w wypadku zdiagnozowania RZS u jednego wiąże się z 30-50% ryzykiem wystąpienia choroby u drugiego bliźniaka.

Rozpoznanie ustala się na podstawie kryteriów klasyfikacyjnych RZS według Amerykańskiego Kolegium Reumatologii (ACR) i Europejskiej Ligi do Walki z Chorobami Reumatycznymi (EULAR) z 2010 roku.

Kryteria klasyfikacyjne z 2010 roku:

Kryteria te można zastosować u pacjenta, u którego występują następujące objawy:

• Jawne zapalenie błony maziowej (potwierdzone badaniem USG) co najmniej 1 stawu (obrzęk)

• Zapalenia stawów nie można wyjaśnić inną chorobą – toczeń rumieniowaty układowy, łuszczycowe zapalenie stawów, dna moczanowa, krioglobulinemia, artralgia, polimialgia, fibromialgia.

Kryteria te przeznaczone są dla:

• Pacjentów ocenianych po raz pierwszy

• Pacjentów z nadżerkami typowymi dla RZS, z chorobą aktywną, lub nieaktywną (leczoną lub nieleczoną), którzy wcześniej spełniali poniższe kryteria

Integracyjne leczenie reumatoidalnego zapalenia stawów:

W IMC Centrum Zdrowia reumatoidalne zapalenie stawów leczone jest w sposób indywidualny do stanu zdrowia i etapu choroby. W terapii wykorzystujemy szereg indywidualnie dobranych metod, m.in. ozonoterapię, hipertermię, witaminoterapię, laseroterapię, fitoterapię, jak również zmiany w diecie i stylu życia. Integracyjne podejście oferuje szczególne rozwiązania w przypadku, w którym standardowe leczenie nie jest tolerowane lub nie przynosi pożądanego efektu.

Leczenie klasyczne reumatoidalnego zapalenia stawów:

Leczenie reumatoidalnego zapalenia stawów obejmuje farmakoterapię, rehabilitację oraz leczenie ortopedyczne i chirurgiczne.

Głównymi celami leczenia RZS są:

• złagodzenie bólu, obrzęku i uczucia zmęczenia
• poprawa czynności stawu
• zahamowanie progresji zmian stawowych
• zapobieganie niesprawności

Leki stosowane w RZS tradycyjnie dzieli się na 2 grupy: 1. Łagodzące ból i objawy zapalenia (niesteroidowe leki przeciwzapalne oraz glikokortykosteriody) 2. Leki modyfikujące przebieg choroby (LMPCh).